UNESCO, önemli maddi olmayan kültürel mirasların dünya çapında daha iyi korunmasını sağlamak ve bunların öneminin fark edilmesini sağlamak amacıyla Somut Olmayan Kültürel Miraslar listesini belirledi. Bu liste Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması amacıyla üyeleri BM Genel Kurulu’nda taraf devletlerce seçilen Hükümetlerarası Komite tarafından yayınlanmaktadır. UNESCO’nun, insanlığın dünyadaki farklı sözlü ve nesnel hazinelerini içeren bir özetiyle, önemli bir bileşen ve kültürel çeşitlilik ve yaratıcı ifade deposu olarak tanımladığı maddi olmayan mirasın korunmasının önemine dikkat çekmek amaçlanmaktadır. Liste, 2003 Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi’nin yürürlüğe girdiği 2008 yılında yayınlandı. 2010 itibarıyla program iki liste derlemiştir. İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesi, bu mirasın çeşitliliğini göstermek ve önemi hakkında farkındalık yaratmak için kültürel “uygulamalar ve ifadeler” içermektedir. Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi, toplulukların ve ülkelerin, onları canlı tutmak için acil önlem almak zorunda oldukları düşünülen kültürel unsurlardan oluşmaktadır.
2013 yılında Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne dört ana unsur dahil edilmiştir ve bunlar Taraf Devletlerin bu mirasların, ilgili toplulukların katılımıyla uluslararası işbirliğini ve yardımlarını harekete geçirmesine yardımcı olmaktadır. Acil Koruma Listesi 2017 itibarıyla 35 unsur barındırmaktadır. Komite, Somut Olmayan Mirasın farkındalığının artırılması ve toplulukların kültürel çeşitliliğini yansıtan gelenek ve tekniklerin tanınması için, İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’ne 25 unsur eklemiştir. Liste herhangi bir mükemmellik veya münhasırlık standardı atfetmemekte ya da tanımamaktadır. Sözleşmeye Taraf 158 Devletin dört tanesi (Etiyopya, Makedonya Cumhuriyeti, Nijer ve Ukrayna) bu listedeki ilk unsurların sahibi idi ve (2010 itibarıyla) listede toplam 281 unsur yer almaktaydı.
İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesinde Türkiye’de
- Yerel Hikâye Anlatısı, Meddahlık Sanatı 2003-2008
- Karagöz ve Hacivat 2009
- Mevlevi Sema Törenleri 2005-2008
- Aşıklık Ozanlık Geleneği 2009
- Nevruz 2009
- Geleneksel Sohbet Toplantıları 2010
- Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali 2010
- Semah, Alevi-Bektaşi Törenleri 2010
- Törensel Keşkek geleneği 2011
- Mesir Macunu Festivali 2012
- Türk Kahvesi Kültürü ve Geleneği 2013
- Ebru: Türk Kağıt Süsleme Sanatı 2014
- Yassı ekmek yapım ve paylaşım kültürü: Lavaş, Katyrma, Jupka, Yufk 2016
- Geleneksel çini-yapımı işçiliği 2016
- Bahar kutlamaları, Hıdırellez 2017
Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi Türkiye’de
- Kuş dili 2017
