FREUD’ÇU, LİBERAL VE MARKSİST KİŞİLİK KURAMLARININ TÜREVİ OLARAK TOPLUM, İKTİSAT VE SİYASET TEORİLERİ
Farklı kişilik kuramlarının, farklı toplum, iktisat ve siyaset teorilerine yol açtığı ifade edilebilir. Bu bağlamda Freud’un kişilik kuramının klasik ve neoklasik iktisadın yanı sıra totaliter ve otoriter rejimlere kaynaklık ettiği söylenebilir. Diğer yandan, “doğal haklar” teorisinden özgürlükçü, “homo economicus”ın farklı yorumlarından hem “laissez faire”ci hem de kolektivist eğilimlerin türetildiği ifade edilebilir. Ayrıca, insanı irrasyonel varlık olarak ele alan bazı liberal düşünürler “sosyal seleksiyon” sürecinden, liberal toplum düzenini; buna karşın, insanı toplumsal varlık olarak ele alan Marx, kapitalist süreçte insanın yabancılaşmasından proletarya diktatörlüğü ve sosyalizmi üretmektedir. Diğer yandan, aynı tarihsel süreçte bir birleriyle çelişmeleri ve uygulamada kuramsal öngörülerine aykırı sonuçlar üretmelerine rağmen, bu teorilerin taraftar kitleler bulduğu görülmektedir. Bu olgunun psikolojik nedeni ise, insanların teorik olguları dogmatik inançlara dönüştürmesidir.
