Ege Denizi’nin kalbinde, masalsı güzelliğiyle bilinen Santorini Adası aslında tarihin en büyük volkanik felaketlerinden birinin merkezidir. Bu görkemli ada, binlerce yıl önce gerçekleşen devasa bir patlamayla bugünkü şeklini almıştır. Olası bir yeni patlama ise sadece Yunanistan’ı değil, Türkiye dahil birçok ülkeyi doğrudan etkileyebilecek ciddi sonuçlar doğurabilir.
Tarihsel olarak, M.Ö. 1600 civarında gerçekleşen büyük Santorini patlaması, yalnızca adadaki yaşamı değil, o dönemde Ege’nin en güçlü uygarlıklarından biri olan Minoan medeniyetini de yok etmişti. Volkanın oluşturduğu devasa tsunamiler Girit kıyılarını vurmuş, kül bulutları güneşi haftalarca perdelemiş, tarım ve deniz ticareti çökme noktasına gelmişti. Bazı araştırmacılar, bu felaketin Atlantis efsanesine bile ilham verdiğini savunur.
Peki bugün böyle bir patlama olursa ne olur?
Öncelikle Santorini’nin merkezinde yer alan aktif volkan, uzun zamandır sessiz. Ancak uzmanlar, bölgedeki sismik hareketliliğin arttığını ve potansiyel bir patlamanın "sürpriz olmayacağını" söylüyor. Böyle bir durumda, önce lav püskürmeleri ve yoğun kül yağışı görülür. Santorini gibi küçük bir ada için bu, günlük yaşamın tamamen felç olması demektir.
Ancak asıl tehlike, deniz tabanında gerçekleşecek ani yer değiştirmelerden doğacak tsunami riskidir. Bu dalgalar sadece Santorini’yi değil, Rodos, Girit ve hatta Türkiye’nin İzmir, Muğla kıyılarını etkileyebilir. 2020’de Sisam depreminde yaşanan küçük çaplı tsunami bile kıyılarda ciddi hasara yol açmışken, çok daha büyük bir volkanik hareketin yaratacağı tsunamiyi düşünmek bile ürkütücü.
Bir diğer önemli etki de hava kirliliğidir. Patlamayla birlikte atmosfere salınacak olan sülfür dioksit ve kül parçacıkları, yalnızca Santorini ve çevresinde değil, rüzgarın taşıdığı yönlerde kilometrelerce uzaklıktaki ülkelerde de gökyüzünü griye boyayabilir. Bu durum kısa vadede solunum hastalıklarını artırırken, uzun vadede tarım ve iklim üzerinde de olumsuz etkilere neden olabilir.
Santorini’nin güzelliğiyle görenleri büyüleyen manzarasının ardında böyle güçlü bir doğa gücü yatarken, bu dengeye saygı duymak ve olası senaryolara hazırlıklı olmak büyük önem taşıyor. Çünkü doğa, en güzel yüzünü gösterdiği yerde bile bir anda öfkesini kusabilir.
