Yaklaşık 40.000 yıl önce modern insanlar Avrupa'ya göçtüğünde tarihin akışını değiştirecek bir keşif yaptılar. Yeni geldikleri bu kıtada evrimsel kuzenleri, Neandertaller hali hazırda bulunuyordu ve güncel deliller Neandertallerin de görece karmaşık bir kültür ve teknolojisi olduğunu gösteriyor. Fakat birkaç bin yıl içerisinde Neandertaller ortadan kayboldu ve türümüz gezegenin her noktasına doğru yayılmaya devam etti.
Neandertallerin nasıl yok olduğu sorusu büyük ölçüde hâlâ tartışmalara neden olsa da son yıllarda geliştirilen iki temel açıklamadan birisi, kıtaya henüz ulaşmış modern insanı sorumlu tutarken; diğeri, küresel iklim değişikliğine atıfta bulunuyor. Emin olduğumuz bir gerçek, Afrika dışındaki tüm modern insanlarda Neandertal genetik materyalinin sürekliliği; iki türün birbiriyle etkileşime girdiğini ve hatta seks yaptığını gösteriyor. Ancak başka diğer etkileşimlerin olması da son derece olasıdır. Bazı araştırmalar, av ve taş aletler için gerekli ham maddeler gibi kaynaklar üzerinde bir rekabet yaşandığını ileri sürüyor. Bazı araştırmalar ise iki tür arasında şiddet etkileşimlerinin ve hatta Neandertallerin yok olmasıyla sonuçlanan savaşların olduğunu ileri sürüyor.
Türümüzün saldırgan tarihi göz önünde bulundurulduğunda arada bir savaşın yaşanmış olduğunu ileri süren açıklamalar akla uygun gelmektedir. Ancak erken dönemde yaşanmış bir savaşın varlığını ortaya koymak oldukça zorlayıcı bir araştırma alanıdır. Çünkü tarih öncesi dönemlerde yaşanmış ölümlerin nedeninin bir savaş mı yoksa basit bir cinayet mi olduğunu belirlemek genellikle zordur.
