Kedi ve fare. Belki de doğada av ve avcı deyince ilk aklımıza gelen, hatta en sevdiğimiz çizgi filmlerin konusu bir ikili.
Bir araştırma, kedilerin farelerle ezeli yaşam mücadelesinde "kimyasal silah" bile kullandıklarını ortaya çıkardı. Sözkonusu kimyasal madde, kedilerin idrarının bileşiminde var. Uzmanlar, kedi idrarındaki bu kimyasal maddeye küçükken maruz kalan farelerin, büyüdüklerinde kedi idrarı kokan yerden uzaklaşmaları gerektiğini daha zor kavradıklarını keşfettiler.
Bulgular Prag'da yapılan yıllık Deneysel Biyoloji Konferansı'na sunuldu. Moskova'daki Severtov Ekoloji ve Evrim Enstitüsü'nden araştırmacılar, daha önce kedi idrarındaki felinin adlı aynı maddenin hamile farelerin düşük yapmasına yol açtığını bulmuşlardı. Araştırma ekibinden Doktor Vera Voznessenskaya, farelerin kedi idrarındaki bu maddeye nasıl fizyolojik tepki verdiğini anlattı. Farenin beynindeki nöronlar kedi idrarındaki bu kimyasal maddeyi algıladıklarında hayvanın vücudu, stres hormonlarının artması gibi bir dizi otomatik reaksiyon veriyor. Doktor Voznessenskaya "Bu, kediler ve farelerde binlerce yıldır var olan bir durum" diyor.
'Herkesin çıkarına'
Yeni araştırma ise yeni doğmuş fareler gelişimlerindeki "kritik bir dönemde", yani küçükken kedi idrarına maruz kalırlarsa yetişkin fareler olarak baş düşmanlarının kokusuna normalden farklı tepki gösterdiklerini ortaya koyuyor. Uzmanlar bir aylık fareleri iki hafta boyunca kedi idrarı kokusuna maruz bırakıp, büyüdüklerinde nasıl bir tepki gösterdiklerini ölçtüler ve bu kokudan diğer farelere göre daha az korktuklarını gördüler. Doktor Voznessenskaya yavruyken kedi idrarına maruz bırakılan farelerin şaşırtıcı bir çelişki sergilediklerini anlatıyor. Voznessenskaya "Aslında bu kimyasal maddeye hassasiyetleri çok daha yüksek. Alıcıları bu maddeyi çok daha güçlü şekilde algılıyor ve daha yüksek düzeylerde stres hormonu üretiyor" diyor. Ama kedi idrarına maruz kalarak büyüyen fareler bütün bunlara rağmen daha az korku belirtisi gösteriyor ve kaçma refleksini de daha az gösteriyorlar.
Uzmanlar fare davranışlarındaki bu değişimin bir mantığı da olduğunu düşünüyorlar. "Aslında bir yandan kedi kokusundan daha az kaçmaları kendileri için de faydalı çünkü yiyecek kaynakları ulaşmak için insanlara yakın olmaları lazım. İnsanların olduğu yerde kediler de var." Bu değişim aslında herkesi memnun edecek türden, bir tür kazan-kazan durumu. Voznessenskaya, "Böylece kedilerin çevresinde de daima kendilerini meşgul edecek kadar fare bulunmuş oluyor" diyor.
