Karakalem

Yakılarak kömür haline getirilmiş söğüt ya da asma dallarından üretilen çok yönlü bir çizim malzemesidir. Kurşun kalem, ellerinizin kirlenmesini önlemek için bu maddenin sıkıştırılmış ve ahşapla çerçevelenmiş halidir. Aynı zamanda kalem, kömür çubuktan farklı olarak baskı uygulandığında kolayca kırılmayacaktır. Kara kalemler koyu siyahın güçlü, karanlık ya da çok ince çizgilerinden, grilere kadar bir dizi ton zenginliğine olanak tanırlar.

Karakalem tekniği: Teknik ile dilediğiniz kompozisyonu tek renk olarak çalışabilirsiniz. Karakalem Tekniği yy’larca ressamların vazgeçemediği bir malzeme olan kurşun kalem ve kömür kalemle gerçekleştirilen çalışmalar olarak izleyenlerde her zaman farklı bir hayranlık uyandırmışlardır. Yağlı boya ve sulu boya çalışmaların renk zenginliğini bir kenara bırakarak oluşturulan bu ışık-gölge ve kontür çalışmaları, başlı başına birer sanat eseri olmalarının yanı sıra, renkli çalışmalar için yol gösterici bir rol üstlenirler.

En temel resim malzemesi

Kurşun kalem en temel resim malzemesidir. Resme başlayanların mutlaka üzerinde çalışması gereken kompozisyon ve ışık-gölge tekniklerini kara kalem resimlerle geliştirmek en uygun çalışma yöntemi olacaktır. Boyaların kendilerine has özelliklerini ve teknik zorluklarını bir kenara bırakarak, kara kalem çalışmalarla resme ilk adımınızı atabilirsiniz.

Kara kalem çalışmaları için çeşitli yumuşaklıklarda kurşun kalemlerin yanı sıra kömür kalem ya da füzen benzeri malzemelerle birlikte hamur silgi kullanabilirsiniz. Böylece resimlerinizdeki ışık-gölge dağılımını dengeler ve hataları daha kolay giderebilirsiniz. Tabi kağıt seçiminiz de oldukça önemli. Dokulu kağıtlar, üzerlerinde daha fazla kalem izi tutacağından, resminiz size daha çekici görünecektir. Yine de yeni başlayanların daha az dokulu ve az gramajlı kağıtlar tercih etmesini tavsiye ederiz. Aksi takdirde resmi fazla koyultarak bir anda tamamen kararmış bir desenle karşı karşıya kalabilirsiniz.

Karakalemde Malzeme Seçimi

Füzen Kalem Çeşitleri

Resim Kalemi Seçimi: Resim kalemi seçiminde özellikle pigment değerleri yüksek olan kalemleri seçmekte fayda vardır. Pigment değerleri az olan kalemlerle yumuşak değerde lekeler elde edilir ve renkler açıktır.

Pigment değerleri yüksek olan kalemlerde ise koyu değerde lekeler elde edilir. Her ikiside karakalem çalışmalarında ayrı ayrı yada birlikte kullanılabilir. Bu tamamıyla kişinin tercihine kalmıştır. En yüksek pigment değeri füzen kalemler de bulunur. Bende çalışmalarımda füzen kalemi kullanıyorum.

Resim kalemlerinin seçimini yaparken mümkün olduğu kadar deneyerek satın almanızda fayda var. Kalemi muhakkak bir kağıt yüzeyine sürterek leke değerini görün ve ona göre almaya karar verin.

Kağıt Seçimi: Piyasada birçok resim kağıdı bulunmaktadır. İki gruba ayrılır:

• Amatör Resim Kağıdı: Bu tür kağıtların gramajı düşüktür ve genellikle öğrenciler tarafından kullanılır. Çok yaygın olarak kullanılmasının sebebi ucuz olmasıdır. Bu tür kağıtlarda leke değerlerinde istenilen renk koyuluğunu ve geçişleri yapmak çok zordur. Sebebi; kağıt esneklik açısından çok yumuşaktır. Yüzey silgi ile silindiğinde çok rahat deforme olur ve genellikle yüzeyde iz kalır. Bu kağıtlardan sadece profesyonel anlamda sadece eskiz olarak faydalanmakta fayda vardır.
• Profesyonel Resim Kağıdı: Bu kağıt türleri iki gruba ayrılır; Grenli kağıtlar: Yüzeyi dokulu kağıtlardır. Kağıdın gramaj değeri ne kadar yüksekse, gren değeri de o kadar yüksektir. Gren değeri yüksek olan kağıtlarda karakalem tekniği yapmak zordur. Renk geçişlerini vermek çok zordur. Eğer çalışmanızda grenli kağıt kullanacaksanız greni az olan kağıtlar kullanın. Grensiz kağıtlar: Yüzeyi dokusuz yani pürüzsüz olan kağıtlardır. Bu tür kağıtlar karakalem çalışmalarında en çok kullanılan kağıt türleridir. Grensiz kağıtlarda gramaj değeri ne kadar yüksek olursa leke değerleri arasındaki geçişlerde o kadar iyi olur. Ortalama 160 gramajlı kağıtlar karakalem için idealdir. Bende çalışmalarımda Canson kağıt kullanıyorum.

Işık Ortamı

Çalışma ortamı mümkün olduğu kadar aydınlık ve ışığın tepeden geldiği mekanlar tercih edilmeli. Işık değerleri düşükse özellikle açık değerleri kullanırken yanlış tonlamalar yapılmasına neden olur. Işık değeri çok fazla ise bu defa da resim üzerinde gereksiz parlamalara neden olur. Işık değerini ortamın ve mekanın büyüklüğüne göre ayarlamanızda fayda var. Mümkünse masa lambası kullanın eğer bu mümkün değilse ortamdaki ışığı ihtiyacınıza göre değiştirin.

Çalışma Ortamı

Çalışma yöntemi olarak standart bir masa, şövale ya da profesyonel sanatçıların kullandığı çizim masaları kullanılmaktadır. Seçim açısından profesyonel çizim masaları en iyi seçimdir. Hangi teknikte çalışırsanız çalışın 45 derecelik bir açıyla çizmenizde fayda vardır. Çalışmanın dik konuma yakın bir seviye de tutulmasının sebebi perspektif bozulmalarını önlemek içindir. Çalışmanın özellikle desen aşamasında 45 derecelik açı önemlidir. Çizim bitirildikten sonra dokulandırma aşamasında çalışmayı yatay konuma getirmekte bir problem olmayacaktır.

Doku Değerleri

Doğada bulunan her nesnenin ve canlının karakteristik birer dış yapı oluşumları vardır. Objelerin dış görünüşlerindeki ayrıcalıkları sağlayan dokusal yapı farklılıklarıdır. Örneğin: Deri yüzeyi, kumaş dokusu, ağaç yüzeyi gibi. Karakalemde dokulara ne kadar yer verilirse o oranda detaylı çalışmalar elde edilir. Dokularda detaylara inmek tamamıyla kişisel bir tercihtir.

Karakalem de doku oluşturma kişinin tercihine bağlı olarak değişmektedir. Bazı sanatçılar sadece çizgisel çizimler yapar. Bazı sanatçılar yüzeydeki dokuyu leke tarzında büyük parçalar halinde çizer. Bazı sanatçılarda mümkün olduğu kadar yüzeydeki her dokuyu taklit etmek ister.

Karakalem de dokuları taklit edebilmek için öncelikle iyi bir araştırma yapmakta fayda vardır. Günlük olarak yaşantımız içinde birçok nesneye bakmakta ya da dokunmaktayız. Gördüğümüz ve dokunduğumuz her nesnenin yüzeyinde nasıl bir doku olduğunu inceleme alışkanlığı edinmeliyiz. Dokuyla ilgili küçük çalışmalar yapmak da daha iyi realist resimler yapılmasına yardımcı olur. Deri dokusu, saç ya da sakal çizmek en zorlayıcı bölümlerdir. Bu bölümlerde başarı sağlamak için çok fazla doku örnekleri inceleyip çizmek gerekmektedir.

Çizgi Değerleri

Görsel anlatım unsuru olarak çizgi; eni ile boyu, kalınlığı ve uzunluğu arasında göze karşılaştırma olanağı vermeyen, tek başına yüzey veya hacim etkisi göstermeyen ve bulunduğu yere göre ince uzun, belli yollar izleyen görsel değerler olarak ele alınır. Örneğin, bir kalemin ucu nokta olarak değerlendirildiğinde, hareketle birlikte kalemin kağıt üzerinde bırakmış olduğu iz bir çizgidir ve bu çizgi görsel bir değerdir. Temel Sanat Eğitimi kapsamı içinde çizginin kurumsal yönü pek önemli değildir. Kişisel düşünceye göre çeşitlendirilebilir.

• Sanat eğitimin de çizgi türleri: A: Düz çizgiler, Kalınlaşan – İncelen çizgiler, Kavisli çizgiler, Kırıklı çizgiler, Hafif titreşimler gösteren çizgiler, Kesik çizgiler
• Çizgilerin Birbirleri ile olan ilişkileri: Paralel çizgiler, Birbirini kesen çizgiler, Bağımlı çizgiler, Dolaylı çizgiler.
• Çizgilerin kullanım alanlarına örnekler: Çizgini uzunluk değerleri, Çizgisel eğik ve yaylar, Yardımcı çizgiler, Spiral çizgiler.

Gölgelendirme (Açık-Orta ve Koyu Değerler)

Karakalemde gölgelendirme biçimleri kullanılan çizgi türlerine göre değişmektedir. Yukarıdaki çizgi türleri kullanıldığı gibi başka çizgilerde kullanılabilir. Gölgelendirme de karakalem tekniğini kullanırken realist çizimler yapılmak isteniyorsa açık-orta ve koyu değerleri aynı anda kullanmak gerekmektedir.

Çalışmada gölgelendirme yapılırken çalışma fotoğraftan ya da modelden bakılarak yapılacaksa en koyu değeri ve en açık değeri belirlemek gerekir. Çalışmanın eskiz aşaması bitirildikten sonra en koyu olan bölgeler kesin koyu ise önce o alanlar boyanmalı ardından açık değerlerin yerleri tespit edilip boyanmalı. Ardından ara değerler boyanmaya başlayıp biçimlendirmeye devam edilmeli. Biçimlendirme de unutulmamalı ki her çizimin bir dış formu vardır. Örneğin bir silindir boru yuvarlaktır. Yuvarlak bir silindir yatay bir boyama ile değil, silindirin formuna göre yarım daire şeklinde boyanmalıdır. İnsan vücudunda ise her bir parça çok farklı formlara sahiptir. Her bir parça ayrı ayrı boyanmalıdır.