Yeni bir araştırma ile, kara delikler hızla kütleleri yutarken veya bir diğer deyişle beslenirken ortaya çıkan parlak infilaklar sırasında kara deliklerin etrafında oluşan güçlü rüzgarların varlığına dair ilk anlamlı delil elde edildi.
Nature'da yayımlanan makalede kara deliklerin kütleleri nasıl içlerine çektiği, bu transferin nasıl gerçekleştiği ve kara deliklerin etraflarını nasıl etkilediği gibi sorulara ışık tutuldu. Araştırma, University of Alberta bünyesindeki Fizik Bölümü bilimcileri öncülüğünde aynı amaç etrafında toplanan uluslararası bir araştırma ekibi tarafından gerçekleştirildi.
Uluslararası uzay ajansına ait neredeyse 20 yıllık verileri kullanan araştırmacılar, yeni istatistik tekniklerini kullanarak kara delik ikililerinden yayılan ışınımları inceleme altına aldı. Sonuçlar tutarlı ve güçlü rüzgarların kara deliklerin etrafını infilaklar boyunca sardığını gösteriyor. Şimdiye kadar, güçlü rüzgarlar bu tip infilak olaylarının son derece kısıtlı parçalarında ve kısımlarında gözlemlenmişti.
Araştırmanın başyazarı ve doktora öğrencisi olan Bailey Tetarenko'nun tanımlamasına göre, kara delik rüzgarları, potansiyel olarak bir kara deliğin yutabileceği çok büyük bir miktardaki maddeyi kara delikten uzağa iter. Yapılan araştırmada elde edilen modellerden birine göre, bu rüzgarlar kara deliğin potansiyel yemeğinin yüzde 80'ini uzay boşluğuna kaçırıyor.
Boyutlarına bağlı olarak, yıldız kütlelerindeki kara deliklerin, kendi etraflarındaki 3 ila 150 kilometre yarıçapındaki herşeyi yutma veya tüketme potansiyeli taşıdığı biliniyor. Bu yakınlıklarda ışığın dahi bir kara delikten kaçamadığı da bilinmektedir.
Araştırmanın yazarlarından Doç. Dr. Gregory Sivakoff'ın açıklamasına göre diğer çok daha büyük kara deliklerin ise; -ki bunları süperkütleli kara delikler olarak biliyoruz- içindeki bulundukları galaksinin tüm formasyonunu oluşumunu ve şeklini etkileme potansiyeli var. Ancak süperkütleli kara delikler dahi bizim Güneş sistemimizden daha küçük boyutlara sahip. Ancak küçük de olsalar, olay ufku dahilindeki rüzgarlar ve yayılımlarla, kara delikler şaşırtıcı derecede büyük etkilere neden olabiliyor.
Peki gerçekten uzaydaki bu ışınım rüzgarlarına sebep olan şey nedir? Şimdilik bu bir gizem olarak bilinmezliğini koruyor. Araştırmanın yazarlarından Craig Heinke; bu rüzgarların temel sorumlusu olarak daha önceleri manyetik alanı gördüğümüzü belirtiyor. Ancak artık sorumlu kilit etkenlerin gerçekte neler olduğunu anlamak için ileride yapılacak karşılaştırmalı ve çok kapsamlı meta-analiz ve incelemelere ihtiyaç duyulduğu öne sürülüyor.
Geçtiğimiz haftalarda Nature'da yayımlanan makalede güçlü kara delik diski rüzgarlarının kara delik X-ray ikililerindeki yayılımları boyunca takip edildiği belirtildi.
