Cemal Süreya’nın insanların diline pelesenk olmuş dizeleri vardır: “Yemek yemek üstüne ne düşünürsünüz bilmem/ Ama kahvaltının mutlulukla bir ilgisi olmalı”
Peki, kahvaltı beynimize nasıl bir etki yapıyor?
Güne iyi bir beslenmeyle başlamanın beyin için enerji sağladığı söylenir. Yapılan birçok çalışma da iyi bir kahvaltının performansı artırdığını destekliyordu. Ancak 1995’te yapılan The International Symposium on Breakfast and Performance’ta (Kahvaltı ve Performans Sempozyumu) kahvaltı yapmamanın öğrenmeyi engelleyeceğini yetersiz beslenme riskinde olan çocuklar için daha çok geçerli olduğu öne sürülmüştü. Bu çalışmadan sonra yapılan araştırmalar da kahvaltıyla öğrenme arasında ciddi bir ilişki olduğunu ortaya koymadı. 2012’de 20 çocuk üzerinde yapılan bir araştırmaya göre, kahvaltı yapmamış çocuklar agresif ve daha uyuşuk oluyorlardı ancak bu kötü bir başarı seviyesi anlamına gelmiyordu. İngiltere Cardiff Üniversitesi’nde 9-11 yaş aralığındaki 5000 çocuğun katılımıyla daha kapsamlı bir çalışma yapıldı. Bu çalışmaya göre, kahvaltı yapmanın daha iyi bilişsel süreçlere sebep olduğu ortaya çıktı. Bu çalışmada kahvaltı yapan çocuklar, standart testlerde daha iyi bir sonuç elde ettiler ve ortalama performansın iki katı seviyeye ulaşma şansına sahip oldular.
Yetişkinler için durum farklı
Kahvaltının yetişkinler açısından etkilerini anlamak için yapılan çok araştırma yok. Yapılmış olanlar da genellikle kilo kontrolüyle alakalı. Glasgow Üniversitesi, 2013’te konuya ilişkin yapılan çalışmaları derledi. Buradan, sağlıklı yetişkinler için bir kural olduğu gözlemlendi. O da kahvaltıyı hiç aksatmamak ya da hiç kahvaltı yapmamak yerine bunu bir rutine bağlamak. Yani, ne bilişinizi artırmaya çalışmak için beslenmenizde ciddi değişimler yapın ne de kendinizi aç bırakın. Bazı araştırmalar yüksek oranda yağ içeren besinlerin beyin için faydalı olabileceğini gösteriyor. Yani, yüksek yağ içerikli bir kahvaltı, yağ yakımını başlatabilir ve sağlıklı bir beyinle güne başlamaya olanak sunabilir. Bazı araştırmalar kahvaltıyı atlamanın, bir gece boyunca aç kalarak yüksek yağlı beslenmenin etkilerine benzer etkiler yaptığını ortaya koyuyor. Gün aşırı yemek yemek, kanda daha fazla yağ asidi oluşturuyor; yağlı beslenmek de bunu artırıp beynin daha uzun süre enerji sağlayabileceği “keton cisimciği” denen yağ partiküllerinin miktarını artırıyor. Kahvaltıda ne yenilmesi gerektiğinin beyin üzerinde bir etkisi olmadığı düşünülüyor. Bu durum, vücudun ihtiyacına ve beslenme şekline göre değişiklik gösterebilir. Ayrıca, çocuklar sabah kahvaltı yapmadıklarında bunun yansıması başarıları değil davranışları üzerinde olur.
