Evrenin genişleme hızının tekrar tekrar ölçümü, kuramsal fiziğin ve evrenbilimin incelenme ilkeleri ve araştırılma biçimleri dolayısıyla sürekli olarak gerçekleşen bir durum. University of California, Davis’ten araştırmacılar gerçekleştirdikleri yeni bir ölçüm ile evrenin genişleme hızı ile ilgili gizemi büyüttü diyebiliriz. Hubble sabiti gibi temel bir sabitin farklı metotlarla yapılan hesaplarda farklı sonuçlar vermesi, evrenbilim araştırmaları için hem yeni araştırmalar hem de eskiden elde edilen bir takım sonuçların tekrarı anlamına geliyor.
UC Davis’te fizik profesörü olan Chris Fassnacht, araştırmada dayandıkları verileri, Havai’de bulunan W.M. Keck teleskopları ile gerçekleştirdi ve sonuçlarını Monthly Notices of the Royal Astronomical Society’de yayımladı.
Hubble sabiti saniye megaparsek (bir parsek 3.26 ışık yılı) başına kilometre cinsinden tanımlanan genişleme sabiti olarak verilmektedir. Hubble sabiti, gökbilimcilere evrenin büyüklüğü ve yaşı ve de nesneler arası uzaklıkları ile ilgili sonuçlar elde etmelerini sağlıyor.
Geoff Chen, Fassnacht ve diğer bilimciler, birbirlerinden çok uzak gökadalardan gelen ışıkların dağılımı, yayılması ve gökadaların oluşturduğu mercekleme etkisini inceledi. Tüm bu değişkenler aynı zamanda ışık kaynağı ile Dünya arasında kalan karanlık madde miktarı ve dağılımı ile de bağıntılı. Işığın gözlemlendiği noktaya doğru yaptığı yolculuğu sırasında izlediği farklı yollara göre zamanda oluşan gecikmelerin hesaplanması ve normalizasyonu ile bilimciler Hubble sabitini tahmin edebiliyor.
W.M. Keck teleskopları üzerindeki adaptif optik teknolojisi, optik bilgilerin megaparsek saniyede 76.8 kilometre ile ulaştığını ortaya koydu. Bir parseğin 30 trilyon kilometreden fazla ve bir megaparseğin de milyon parsek olduğunu hesaba kattığımızda yapılan ölçümün oldukça net bir sonuç olduğunu görüyoruz.
2017 yılında H0LICOW takımının yayınında aynı metot ile Hubble Uzay Teleskobu verilerini kullanarak aynı değeri 71.9 olarak tespit etmişti. Mevcut çalışmadaki yeni SHARP/H0LICOW takımlarının gerçekleştirdiği ölçüm, Johns Hopkins University’den Adam Reiss öncülüğünde yapılan ve sefeid yıldızlarından alınan ölçümlerle bulunan 74.03 değeri ile karşılaştırılabilir görünüyor. Ancak tüm bu değerler kozmik arka alan ışınımı değerlerine dayanan ve Büyük Patlama sonrası radyasyon dağılımı haritalarını temel alan ölçümlerden elde edilen 67.4 değeri ile ciddi bir fark arz ediyor.
İlginç olan ise şu, bu son değer standart kozmolojik modeli destekliyor ve biz yeni farklı değerler keşfettikçe bu modelin koltuğu sarsılıyor olabilir. Bahsi geçen şekilde her 30 milyon trilyon kilometre başına saniyede 5-6 kilometrelik farklar bu araştırma alanının dışındaki insanlara veya biz amatörlere büyük görünmüyor olabilir. Ancak bu fark gökbilimciler için oldukça büyük ve yeni bir takım zorluklar yaratıyor.
Yeni bir fizik modeline ihtiyaç duyulmasına dahi sebep olması beklenen yeni değerlerin, bir ihtimal ile kullanılan metotlarda fark edilmeyen veya bilinmeyen bir sapma dolayısıyla ortaya çıkma ihtimali de göz önüne alınıyor. Ölçümler tekrarlandıkça bu farkın azalacağı düşünülse de, çok uzak nesnelerden ölçülen değerler ile kozmik arka alan ışınımına bağlı olarak ölçülen değer arasındaki farkın gittikçe daha da artacağı ve hep farklı sonuçlar vereceği öngörülüyor.
