ONLINE DERSLER

Heyelan Duyarlılık Haritası

  • # Araştırma
  • Okuma Süresi 3
heyelan-duyarlilik-haritasi

 

Heyelanlar, küresel olarak önemli bir etkiye sahip olan doğal tehlikelerdir. Diğer doğal afetlerle karşılaştırıldığında, heyelanlar dünyada ki birçok ülkenin sosyoekonomik koşullarını tehdit eden, etkileyen en maliyetli ve ölümcül jeolojik afetlerden biridir. Bir heyelan çeşitli doğal olaylar ve insanlar tarafından tetiklenebilir. Ya aşırı yağış olayları nedeniyle ya da dış kuvvetlerden dolayı şev zemin katmanlarının doygunluğundan kopup yokuş aşağı hareket ederek can, mal, ortam ve ekonomik hasar kaybına neden olduğunda meydana gelir. Örneğin, yalnızca ABD’de, heyelanlar yaklaşık 3,5 milyar dolarlık hasara neden olur ve her yıl 25 ila 50 kişinin hayatına mal olur. Ayrıca, sadece 2014 yılında Nepal’de hayvan kaybının insan kaybından çok daha fazla olduğu ve altyapı hasarının ülke ekonomisine kıyasla daha pahalı olduğu bir heyelan meydana gelmiştir. Eğim kırılmaları ayrıca akarsularda ve göllerde büyük tortulaşmaya neden olur ve bu da selin önemli bir nedenidir. Heyelanlar, öncelikle dağlık alanların eğimleri dengesizlik veya dış itici güçler nedeniyle dengesiz hale geldiğinde yaygın olarak oluşur. Doğal afetin tehlikesi hacim, süre, mesafe, alan ve eğimin yenildiği hız açısından olası etkiye göre yüksek, orta ve düşük olarak sınıflandırılabilir. İnsan hayatını ve mülkünü olumsuz etkileyebileceğinden, tehlikelerinin etkisini azaltmak ve dünya çapında insan hayatını, mülkünü ve çevreyi kurtarmak için tehlike analizini izlemek, tespit etmek, haritalamak ve yürütmek esastır. Heyelana neden olan tüm potansiyel predispozan faktörlerin bir araya getirilmesiyle heyelana yatkın bölgeler için duyarlılık haritaları geliştirilebilir.


Heyelan duyarlılığı, mekânsal bilgi gerektiren yerel arazi, arazi kullanımı ve iklim koşullarına bağlıdır. Bir duyarlılık bölgesi, gelecekteki heyelan eğilimli alanların bir değerlendirmesiyle birlikte geçmiş envanteri bilgilerini içerir, ancak heyelan oluşum sıklığının değerlendirmesini içermez. Ayrıca, bir heyelanın zamansal olasılığı duyarlılık modellerine dâhil edilmemiştir. Yerinde ölçümler ve saha araştırması kullanılarak yüksek kaliteli heyelan envanter haritaları geliştirilebilir. Ancak, yerinde ölçümler ve saha araştırması yerelden küresele ölçekler için zaman alıcı, pahalı ve zordur. Öte yandan, hava araştırmaları, insansız hava araçları (İHA), ışık algılama, menzil (LiDAR) veya uydu gibi uzaktan algılama teknikleri ve verileri kullanılarak heyelan duyarlılık ve envanter haritalarının yanı sıra heyelan tehlike analizi yapmak mümkün olabilir.
Uzaktan algılama, heyelan tespiti, haritalama ve izleme için sürekli olarak kullanılmasına rağmen, uydu verilerinin nispeten kaba çözünürlüklerde mevcuttur. Bu nedenle, heyelan çalışmaları için genellikle orta etkililiğe ve güvenilirliğe sahip olduğu düşünülmektedir. Öte yandan, tehlike değerlendirmesi, hem yerel hem de bölgesel ve küresel ölçekteki çalışmalardan elde edilen mekânsal dağılımını ve aktivite durumlarını tanımlamak için yüksek çözünürlüklü veriler gerektirir. Ayrıca, küresel uydu ürünlerinin çoğuna ücretsiz olarak erişilebildiği ve aksi takdirde yerinde ölçümlerle değerlendirilmesi mümkün olmayan engebeli ve karmaşık arazileri kapsayabildiğinden, uzaktan algılanan veriler uygun maliyetlidir. 1990’ların sonlarında bile, stereoskopik hava-fotoğraf yorumlaması, heyelanların haritalanması ve izlenmesi için uygulanan en çok kullanılan uzaktan algılama aracıdır. Coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ve coğrafi bilgi ile ilgili teknikler kullanılarak heyelan tehlike değerlendirmesi üzerine birçok çalışma yapılmıştır. Son zamanlarda, CBS ve uzaktan algılama araçları, heyelan çalışmaları yürütmek için mekansal verileri entegre etmek için güçlü araçlar haline gelmiştir.
Uzaktan algılanan veriler ve teknikler, heyelan envanteri, tespiti, izleme, haritalama ve tehlike analizi dâhil olmak üzere çalışmalarda yaygın olarak kullanılır. Uzay kaynaklı gözlemlerden elde edilen zamanında ve yüksek kaliteli bilgiler, doğal veya insan kaynaklı afetlerin yönetilmesine yardımcı olur. Buna göre, heyelan risk haritalaması ve yönetimi afet riskinin azaltılmasına yardımcı olabilir. Benzer şekilde, erken heyelan tahminleri ve uyarıları, heyelan tehlikelerini azaltmada önemlidir. Toprak kayma hassasiyetin değerlendirmesi, hangi unsurların risk altında olduğunu ve neden risk altında olduğunu belirlemede kullanılır ve bu tür bilgiler, afeti azaltma önlemlerinde yardımcı olur.

Kaynak : https://www.bilgiustam.com/heyelan-duyarlilik-haritasi/

#Araştırma KATEGORİSİNDEKİ DİĞER PARAGRAFLAR

Anasayfa
Üye Girişi Yap
Sepetim (0)
Kitaplar
Paragraflar
Blog
İletişim