İnsan DNA’sındaki farklılıkların belirlenmesi yöntemi DNA parmak izi olarak isimlendirilir. DNA parmak izinin belirlenmesi sayesinde günlük hayatta karşılaşılan birçok probleme çözüm bulunabilir. DNA parmak izi belirlenirken DNA örnekleri elektroforez yöntemi kullanılarak karşılaştırılır.
Elektroforez, moleküler biyoloji ve genetik mühendisliği araştırmalarında yaygın olarak kullanılan yöntemlerden biridir. Bu yöntemde elektriksel olarak yüklü moleküller büyüklüklerine göre ayrılır.
Elektroforez yönteminde ilk olarak DNA hücreden ayrılarak saf hâlde elde edilir. Daha sonra molekül ölçeğinde bir makas gibi görev yapan enzimler aracılığıyla, DNA molekülü, farklı noktalardan kesilerek farklı uzunluklarda DNA parçaları elde edilir. Farklı uzunluktaki DNA parçaları elektroforez yöntemi ile büyüklüklerine göre ayrılır. Bunun için gözenekli yapıdaki bir jel kullanılır. Elektrik akımı uygulandığında jelin bir ucu artı, diğer ucu eksi yükle yüklenir. DNA molekülü elektriksel olarak eksi yüklü olduğu için elektrik akımı uygulandığında DNA parçaları jelin artı kutbuna doğru hareket eder. Jelin yapısında gözenekler bulunduğundan DNA parçaları elektrik akımı etkisiyle hareket ederken bu gözeneklerden geçmesi gerekir. Bu süreçte büyük DNA parçaları daha yavaş hareket ederken, küçük DNA parçaları daha hızlı hareket ederek ileri gider. Sonuçta belirli bir süre sonunda farklı uzunluktaki DNA molekülleri büyüklüklerine göre birbirinden ayrılır.
DNA parçaları birbirinden ayrıldıktan sonra farklı yöntemlerle görüntülenebilir. Örneğin DNA’ya bağlanabilen floresan boyalar kullanılarak işaretlenir. Bu sayede ayrılan DNA parçaları morötesi ışık altında kısa çizgiler ya da bantlar hâlinde görülebilir.
