Utanç duvarı olarak da bilinen Berlin Duvarı, 1961 – 1989 yılları arasında Doğu Almanya ile Batı Almanya arasında yer alan, Doğu Almanya vatandaşlarının Batı Almanya’ya göç ve kaçışlarını engellemek amacıyla inşa ettirilmiş olan duvardır. Berlin Duvarı (Berliner Mauer) süreci, II. Dünya Savaşı’nı kaybeden Almanya’nın yaşadığı en karmaşık ve kötü süreçlerden birisi olmuştur. Bu yenilgiyle Almanya ve başkenti Berlin işgalci ülkeler; İngiltere, Fransa, Amerika ve Sovyetler arasında dört kısım olarak paylaşılmıştır. Sonrasında Batı ittifakı birleşmeyi önermiş ve Sovyet güçlerinden olumsuz yanıt almıştır. Bu olumsuz cevap yeni rejimlerin oluşmasına ön ayak olmuştur.
Almanya’nın yeniden oluşumunu sağlamak isteyen batı ittifakı Doğu Almanya kısmındaki Sovyetler ve yönetimine karşı bir cephe ve güç oluşturmuştur. Bunu fark eden Sovyetler yeni rejimler ve çözümler bulma çabalarına girmişlerdir. Doğu Almanya’da gerçekleştirilen Sosyalizm ve otoriter yönetim, halkı bıktırmış ve Batı Almanya’ya kaçışları beraberinde getirmiştir. 1952 yılında Doğu Almanya ve Batı Almanya arasında sınır belirginleşmiştir. 13 Ağustos 1961 de tamamlanan bu duvar bir gecede örülmüştür. İlk başta tel örgüler ile kaçışlar engellenmeye çalışılsa da, 270.000 kadar kişi çoktan Batı Almanya’ya ulaşmıştır. Duvarın daha etkili olması ve kaçanları fark etmek için doğu tarafı beyaza boyanmıştır fakat yapılan bu hamle de sonuçsuz kalmıştır. Döşenen mayınlar, 186 adet gözetleme kulesi, köpekler, çelik kapılar, geniş alanlara yapılan ışıklandırma sistemine rağmen ne yazık ki yapılanlar hiç biri işe yaramamıştır. Tam beş bin vatandaş tünellerle veya balonlarla daha bilmediğimiz başka yöntemlerle duvarı geçmiştir. Uzunluğu yaklaşık olarak 46 kilometre olan Berlin duvarından tahmini olarak 240 kişinin geçmek isterken öldüğü bilinmektedir.
